Ogólną zasadą jest to, że wszystko co zostało nabyte przez małżonków lub małżonka w trakcie trwania związku małżeńskiego tworzy majątek wspólny. Od zasady tej są jednak pewne wyjątki. Zgodnie bowiem z treścią art. 33 pkt. 4 Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2086 z późn. zm.) „do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków.”. I tu pojawia się pytanie czy biżuteria stanowi przedmiot służący zaspokajaniu osobistych potrzeb jednego z małżonków?
Problem ten analizował Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, który w postanowieniu z dnia 22 stycznia 2019r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt II Ns 985/16 wskazał, iż „Nabycie prawa własności biżuterii ze względu na stosunki faktyczne charakteryzujące konkretną rodzinę może być uznane bądź to za przejaw „zaspokajania osobistych potrzeb” jednego z małżonków, co sprawi, iż prawo to wejdzie do majątku osobistego, bądź też za przejaw lokaty kapitału, rodzaj inwestycji – wówczas składnik ten wszedłby do majątku wspólnego. W realiach niniejszej sprawy obrączki ślubne nie stanowiły lokaty kapitału, ich nabycie nie miało charakteru inwestycyjnego. Obrączki stanowiły świadectwo łączącej niegdyś małżonków więzi uczuciowej. Z uwagi na taki charakter obrączek ślubnych wnioskodawcy i uczestniczki uznać należy, że wchodzą one zgodnie z art. 33 pkt 4 k.r.o. w skład majątków osobistych każdego z małżonków, a jako takie nie podlegają podziałowi w ramach niniejszego postępowania. W konsekwencji, zbędne było ustalanie ich wartości.”
O tym kiedy biżuteria może stanowić inwestycję w kapitał wypowiedział się z kolei Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu, który w postanowieniu z dnia 13 maja 2019r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt VIII Ns 350/10 wskazał, iż „Odnosząc się natomiast do sporu dotyczącego objęcia wskazanej biżuterii w ramach składników majątku wspólnego, Sąd oparł się na zeznaniach A. N. (1) wskazującej, że biżuteria traktowana była przez M. K. (1) jako lokata kapitału i składnik wspólnego majątku małżonków. Sąd nie dał natomiast wiary zeznaniom B. K. oraz T. K., zdaniem których biżuteria stanowiła prezent dla B. K. od męża i w związku z tym stanowi jej majątek osobisty. Przeczą temu zasady logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego. Po pierwsze wskazać należy na kontekst, w jakim następowało nabycie tych składników majątku przez M. K. (1). Spadkodawca przywoził złotą biżuterię z Libii, gdzie nabywał ją po korzystnych cenach. Już sam ten fakt wskazuje na występujący u niego zamiar inwestycyjny związany z tymi przedmiotami. Nadto, należy zwrócić uwagę na ilość przywożonej biżuterii, niejednokrotnie tożsamej rodzajowo (3 złote łańcuszki, 6 złotych zawieszek), co świadczy raczej o traktowaniu jej jako lokatę kapitału a nie jako prezenty dla jednej osoby. Co więcej, potwierdza to również fakt, że biżuteria ta była przechowywana w domu rodzinnym B. i M. K. (1), natomiast wnioskodawczyni nie traktowała jej jako przedmiot osobistego użytku. Mając to na uwadze, Sąd uznał, ze przedmioty wymienione w pkt I 53-69 wchodziły w skład majątku wspólnego.”.
Tym samym odpowiedź na zadane na wstępie pytanie zależy zawsze od indywidualnych okoliczności danej sprawy, które wymagają dokładnego przeanalizowania oraz udowodnienia w razie ewentualnego sporu sądowego.
Autor: adw. Marek Wierzbiński